Brüt Takas Nedir? Hisse Senedi Fiyatını Nasıl Etkiler?

Borsa yatırımcıları için bilinmesi gereken bazı tanımlamalar var. Bunlardan bir tanesi de brüt takas adı altında SPK tarafından bazı hisselere uygulanan kısıtlamalardır. Hisse senedi yatırımı yapıyor veya yapmayı planlıyorsanız brüt takas hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Bu bölümde brüt takas nedir? Hisse brüt takasa girerse ne olur? Brüt takasa giren hisse alınır mı? Brüt takas hisse için iyi mi, kötü mü gibi soruların cevaplarını bulabileceksiniz.

Brüt Takas Nedir?

Hisse senetlerinde zaman zaman aşırı sert hareketler yaşanabiliyor. Çeşitli haber akışları, manipülasyon ve benzeri olaylar ile bir hissenin değeri ederin çok daha düşük veya çok daha yüksek fiyatlara ani bir şekilde çıkabilir. Aslında bunu önlemek için gün içinde %10 tavan ve taban fiyat uygulaması mevcut. Ancak hisse senetlerinde bazen her gün tavan veya her gün taban durumu olabiliyor. Bu durum bir kaç gün üst üste devam ettiğinde genellikle brüt takas uygulaması devreye alınıyor. SPK tarafından şüpheli bulunan fiyat hareketleri fark edildiğinde brüt takas uygulaması devreye alınabiliyor.

Bazen hisselerin gün içi fiyat hareketlerinin aşırı olması da brüt takas nedeni olabiliyor. Yani aynı gün içerisinde taban olup sonrasında tavan olan ertesi gün ve sonraki günlerde de aynı hareketleri tekrarlayan hisse senetlerinde brüt takas uygulamasının devreye girdiği gözleniyor.

SPK brüt takas uygulaması ile hisse senedinde yanlış fiyat oluşumlarının önüne geçmeyi amaçlamaktadır. Bir şirketin hisse senedi brüt takasa girdiğinde o hissede aynı işlem günü içerisinde alınan hisse senedi satılamamaktadır. Bu anlamda aşırı fiyat hareketlerinin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Peki brüt takas hisse senedini nasıl etkiler? Brüt takas uygulaması gelen hisseler genellikle nasıl fiyatlanır şimdi  gelin ona bakalım.

Hisse Senedi Brüt Takasa Girerse Ne Olur? Nasıl Fiyatlanır?

Bir hisse senedinde brüt takas uygulaması başlamışsa yanlış bir fiyatlama oluştuğuna dair bir uyarı sinyali almış olabiliriz. Çünkü brüt takas uygulamasına giren hisseler genellikle aşırı fiyat hareketleri sonrasında brüt takasa alınıyor.

SPK tarafından hisse bazlı uygulanan brüt takas tedbirleri piyasa kapanışında sonra kapa düşüyor. Yani seans içinde bu bilgi paylaşılmıyor. Seans kapandıktan sonra açıklanan hissenin brüt takasa alınması haberi sonrasında genellikle ertesi gün hisse senetleri için olumsuz bir fiyatlama ile başlıyor. Çünkü brüt takasa alınan hissede aynı gün alım-satım yapılamıyor. Ayrıca kredili işlem de yapılamıyor. Bu nedenle kredili işlem yapanlar pozisyon kapama yoluna gidebiliyor. Burada tabi hissede bir grup mu var yoksa bir haber akışıyla mı hisse fiyatlanıyor gibi soruların cevapları önem kazanıyor. Genel anlamda brüt takasa giren hisse senetlerinin bu durumdan olumsuz etkilendiğini ifade edebiliriz. Ancak brüt takas gelen her hisse olumsuz fiyatlanacak diye bir şey de yok. Hisse senedinde olumlu bir haber akışı olduğunda brüt takas vs. bakmadan hisse yükselişini sürdürebilir.

Brüt takas gelen hissenin bir diğer handikapı da internetten alım-satım işlemine kapalı olmasıdır. Emir tedbir paketi gelen hisselerde internetten alım satım işlemleri yapılamaz. Emirlerinizi müşteri temsilcinizi arayarak iletmek durumunda kalabilirsiniz. Bu da yine işlem hacmini oldukça düşüren bir başka durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Genel bir toparlama yapacak olur isek, hisse senedi brüt takasa girmişse bu olumsuzdur. Çünkü hem kredili işleme kapalı hem de gün içi alım satıma kapalı olacaktır Bu da işlem hacmini düşürecek ve yatırımcıların uzak durmasına neden olacaktır. Bu tarz durumlarda genellikle hisse fiyatında düşüşler yaşanmaktadır. Bazen de hissenin tahtacısı brüt takas uygulamasını daha rahat bir şekilde hisseyi yukarı sürme fırsatı olarak değerlendirebilir.

Brüt Takas Olan Hisse Ne Zaman Satılır?

Elinizde olan bir hisse brüt takasa girmişse günlük al-sata kapatılmış demektir. Ancak bu elinizde olan hisseyi satamayacağınız anlamına gelmez. Yani hisse senedi sahibisiniz ve bir akşam brüt takas haberi geldiyse ertesi gün hisse senedinizi satabilirsiniz. Tabi emir paketi Yani bugün aldığınız hisseyi bugün satamazsınız. Brüt takas gelen hissede bugün aldığınız hisse senedini ancak yarın satabilirsiniz.

Hangi Hisselerde Brüt Takas Var?

Brüt takas olan hisse senetleri dönem dönem değişiklik göstermektedir. SPK tarafından getirilen brüt takas tedbiri genellikle 1 aylık dönem içindir. Hisseye gelen brüt takas 1 ay sonra sona erecek ve normal şekilde gün içi alım satıma açılmış olacaktır. Brüt takas sona erdiğinde yine aynı gün alım–satım yapabilme özelliği de yeniden aktif olacaktır.

Brüt Takasa Giren Hisse Senedi Alınır mı?

Bu soru bize çok soruluyor. Bir hisse almak istiyorum ama brüt takas var. Brüt takaslı hisse alınır mı, riskli mi? tarzında gelen soruları da cevaplamış olalım.

Hisse senedi seçiminde çok dikkati olunmalıdır. Dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesi de tedbir var mı diye kontrol etmektir. Hangi pazarda işlem görüyor, emir iletim kısıtlaması var mı, bugün aldığımız hisseyi gün içerisinde satamama gibi brüt takas kısıtlamaları var mı kontrol etmek gerekir. Brüt takasa giren hise alınmaz diye bir şey yoktur, alınabilir ancak detayı araştırmalar yapılarak alınması gerekir. Bu hisse neden brüt takasa girmiş, bir hikayesi var mı? Patronu nasıl biri daha önce hisse senedinde sert fiyat hareketleri ile operasyon yapılmış mı gibi soruların cevapları araştırılarak karar verilmelidir. Yine teknik ve teme anlamda da detaylı incelemeler yaptıktan sonra alıp almayacağınıza karar verebilirsiniz.

Brüt Takas Ne Zaman Bitiyor?

Hisse senedine brüt takas tedbir uygulaması SPK tarafından getirildikten sonra bitiş tarihi de bellidir. Brüt takasın geldiği tarihte ne zaman brütten çıkacağı da kap açıklamasında belirtilir. Genellikle bu süre 1 ay olmaktadır. Brüt takasa giren hisse senetleri sürpriz bir durum olmaz ise 1 ay sonra tedbirden çıkmaktadır. Eğer almayı düşündüğünüz hisse senedinin ne zaman brüt takastan çıkacağını merak ediyorsanız, ilgili kap açıklamasını kontrol ederek bunun öğrenebilirsiniz.

Bu bölümde brüt takas nedir, hisseler neden brüt takasa alınır? Brüt takasa giren hisse alınır mı? Brüt takas hisse performansını nasıl etkiler gibi merak edilen çok sayıda soruyu cevaplandırdık. Eğer brüt takas uygulaması ile ilgili merak ettiğiniz farklı konular varsa alt kısımdan yorum olarak bize iletebilirsiniz. En kısa sürede merak ettiğiniz diğer soru başlıklarıyla ilgili de gerekli açıklamaları içeren cevabınızı sizlerle paylaşırız.