CDS Puanı Nedir, Neye Göre Belirlenir, CDS Puanı Kaç Olmalı?

Credit Default Swap yani CDS İngilizceden dilimize kredi temerrüt takası olarak çevrilmiştir. Basit anlamda sigorta satın almak gibi düşünülebilir. Bir ülkeye ait özel bir şirketin, o ülkenin hazinesinin yurt dışına yapmış olduğu borçlanma senedi ihraçlarının ödenmemesine karşın alınacak bir sigortadır. Bu sigorta için ödenen paraya CDS primi denir. 1995 Yılında JP Morgan Chase kredi temerrüt takasını geliştirmiştir. Öte yandan artış gösteren piyasa ekonomileri ülke risk priminin yani cds puanı mühim bir kıstas olarak kabul ediilmiştir.

CDS Puanı ile İlgili Detaylı Bilgiler

Credit Default Swap yani kredi temerrüt takası nedir sorusunu basit bir örnekle anlatacak olursak. Bir fon yöneticisinde 20 milyon TL olduğunu ve bu yöneticinin yatırım yapmak istediğini söylemekteyiz. Yönetici kısa bir araştırmadan sonra bir şirketin 20 milyon TL krediye ihtiyacı olduğunu görüyor. Şirketin bu kredi için yüzde 10 faiz ödemeyi onayladığını görüyor. Eğer yönetici 20 milyon TL’sini paraya ihtiyacı olan şirkete yatırım yaparsa yatırım yapılan şirket yöneticiye yıllık bazda yüzde 10 faiz ödeyecekler. Fakat şirket kredi derecelendirme kuruluşundan bazı riskleri olduğunu gösteren BB not alıyor. Yönetici ise parasını riske atmayı göze almaz ve bunun birçok yasal nedenleri bulunmaktadır. Yatırım yapılacak şirketlerin AAA veya AA kredi notu olması gerekmektedir. Bizim karşımıza burada bir şirket daha çıkıyor ve kredi notu AAA.

Şirket yöneticiye karşımıza çıkan şirkete yatırım yapabileceğini ve yöneticinin de CDS uygulayabileceğini söyler. Yani yatırım yaptığı parayı geri alamazsa bu riske karşı yönetici parasını sigortalayacaktır. Karşılığında ise yöneticinin alacağı yüzde 10 faiz içinden yüzde 1’lik kısmı alacaktır. Yöneticinin parasını sigortalayan şirket, finansal terminolojide 100 baz puan olan yüzde 1’lik kısım olmaktadır. Bu şekilde 100 baz puanlık sigorta primi sigorta karşılığında ödenmiş oluyor. Eğer yatırım yapılan şirket borcunu ödemezse veya ödeyemezse, sigorta yapan şirkete yönetici borcunu devreder ve 20 milyon TL’Yİ yöneticiye öderler. Yönetici yatırmış olduğu 20 milyon TL’yi sigorta şirketine bir şey olmadığı takdirde her halükarda alır. Fakat başka bir konu vardır ki. Credit Default Swap yani CDS satmış olan firma karşılığında bir şey yapmayabilir.

CDS Neye Göre Belirlenir

CDS’ler sigortalar için geçerli kurallar söz konusu olmadığı gibi sigorta poliçesi gibi kullanılabiliyor. Sigorta firmaları normal zamanlarda sigorta poliçesi sattığında risk olmasına karşın kendini koruyabilmesi için almış olduğu primin bir kısmını bu şekilde değerlendirir. Fakat söz konusu CDS olduğu zaman CDS’yi satmış olan firma kredi ödenmemesine karşı tüm sorumluluğu kendi üzerine alır. CDS’ler sadece sigortalama ve tahvil gayesiyle kullanılmazlar. Başka fonksiyonları da ülkenin risklerini açıklamaya yardımcı olmaktadır. Fakat bu riskleri açıklamaya yardımcı olan diğer ekonomik göstergeler ile farklıdır. Çünkü genel olarak ülke riskleri siyasi partilerin çeşitli politikalar izlemesiyle değişmektedir. CDS’lerin bir gösterge olarak kullanıldığı fonksiyon ülkelerin kredi risklerini ölçmek ve Milletlerarası yatırım yapanların risk değerlendirilmesinde bulunmaktadırlar. CDS’lerin büyük önem taşıdığı primlerin önemli bir durumda dikkate alındığı, yabancı yatırımcıların ülkeye doğrudan ve portföy yatırımları yapmasıdır.

CDS’ler Ülkenin finansal ve ekonomik durumunu yansıtması, şoklara karşı direncinin belirlenmesiyle birlikte dış borçlanma ile karşı karşıya geleceği kaynak maliyetlerini direkt olarak etkilemektedir. Ülkede bulunan ekonomik faaliyet gösteren ünitelerin kredi maliyetlerindeki artış veya azalışları belirgin bir şekilde göstermektedir. Reel ekonominin başarımına ilişkin mühim bir gösterge olarak değerlendirilmektedir. CDS primleri vadelere göre her ülkede farklı olarak değer alabilir. Özet olarak CDS sadece tahvil ve sigortalama işlerini değil ülke risklerini açıklayan bir gösterge olarak kullanılmaktadır.