Son zamanlarda dolarda yaşanan aşırı yükselişler yatırımcıları korkuturken en çok sorulan soruların başında dolar düşer mi sorusu gelmekte, bunu takriben dolar ne zaman düşer, dolar neden düşmüyor, dolar ne olur, dolar düşer mi gibi sorular gelmektedir.

Dolar Ne Zaman Düşer?

Doların değer kaybetmesi demek Türk Lirası’nın değer kazanması demektir aslında. Bu yazımızda da Türk Lirası’nın ve diğer para birimlerinin ne zaman ve hangi durumlarda değer kazanacağına değineceğiz. Para birimleri, diğer para birimlere göre çeşitli nedenlerden dolayı değer kazanır. Bunlardan bazıları; hükümet politikaları, faiz oranları, ticari dengeler ve iş döngüleridir. Dolar fiyatı Türkiye’de ekonominin temel göstergelerinden kabul edildiği için yaşanan yükseliş ve düşüş hareketleri ülkemiz için büyük öneme sahiptir. Bu nedenle de her zaman gündemde olan dolar fiyatı özellikle bugünlerde yaşanan sert yükseliş hareketleri ve rekor seviyelerinin yenilenmesi ile birlikte daha da önemli bir hale gelmiş ve herkesin dilinde dolar ne zaman düşer sorusunun oluşmasına sebep olmuştur.

Neden, Nasıl, Niçin?

Bir para biriminin değer kazanması daha çok dalgalı kur rejimlerinde görülen bir olaydır. Para birimleri ikili olarak işlem görmektedir. Bir para biriminin değeri diğer para biriminin değerine göre artış gösterir. Örneğin, dolar düştüğünde TL ile daha çok dolar alma şansımız vardır. Bu da TL’nin ABD Dolar’ına karşı değer kazandığını gösterir.

Para birimlerinin, diğer menkul değerlere benzer şekilde değer kazanmadığını anlamak çok önemlidir. Hisse senetlerinin üzerinde yazan bedel sadece hisse senedinin fiyatını belirlerken, döviz kuru ise bir para biriminin diğer para birimi cinsinden takas edilebileceği oranı belirtir. Genel olarak bir forex yatırımcısı, aldığı para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kazanmasını ister.

Bir para biriminin değer kazanması, o para birimine olan talep ile doğru orantılıdır. Bir para birimine olan talep artarsa, o para biriminin değeri de artacaktır.

Dolar Düşer mi ?

Dolar fiyatı son dönemlerde ülkemizde rekor üzerine rekor kırmaya devam ederken yatırımcıların ve yatırımla alakası olmayan vatandaşın dahi sorduğu soruların başında dolar düşer mi, dolar ne zaman düşecek gibi sorular gelmektedir. Doların sert yükselişi ekonomimizi olumsuz etkilediğinden her vatandaş dolar ne zaman düşer diye merak etmektedir.

4,90 seviyesinin üzerine doğru yükselişlerini sürdüren dolar tl bu seviyelerden gelen Merkez Bankası müdahaleleri ile 4,60 seviyesinin aşağısına kadar çekilirken, aşırı volatilitesini sürdürmeye devam etmektedir. Yani günlük olarak 50-100 puanlık artış ve düşüşler piyasalar tarafından oldukça olası görünmeye başlamıştır. Bu aşırı oynaklıkların bir nedeni de Türkiye CDS leridir. Yani Türkiye risk primidir. Bu bir nevi volatilite vix endeksi gibi de düşünülebilir. Türkiye’nin risk primi yükseldikçe dolarda yükselişlerin hız kazanması Türkiye Cds oranları düştüğünde ise TL nin dolara değer kazanması olası hale gelmektedir.

Son dönemde merkez bankasının almış olduğu 350 baz puanlık faiz arttırım hamlesi piyasaları biraz da olsa sakinleştirirken yine de dolar düşer mi, dolar ne zaman düşer sorularına cevap verebilmek oldukça zor görünmektedir. Yaklaşan seçim arefesinde dolarda sert düşüşler beklemek için küresel piyasalarda doların değer kaybı yaşamasına ihtiyaç vardır ancak bu da son dönemde pek mümkün görünmemekte çünkü İtalya’da yaşanan sorunlar neticesi ile euro da dolara karşı değer kaybetmeye başlamıştır. Küresel piyasaların desteklemediği bir ortamda dolardaki düşüşlerin 4,40 seviyesine kadar devam edebileceğini ancak bu seviye üzerinde kalındıkça yukarı yönlü isteğin sürebileceğini öngörmekteyiz.

Para Birimlerinin Neden Değeri Artar

• Göreceli Mal ve Hizmet Fiyatları: Eğer bir ülkedeki mal ve hizmetlerin fiyatları görece ucuz ise, yabancılar bu mal ve hizmetleri almak isteyecektir. Düşük fiyat seviyesine sahip ülkelerin para birimlerinin değeri de artacaktır.
• Para Politikası: Daraltıcı para politikası uygulayan ülkelerde para arzı azalacak ve dolayısıyla para biriminin değerinde artış görülecektir. İsmi A ve B olan iki ülke düşünelim. Eğer A ülkesi para arzını artırıyorsa ve B ülkesi para arzını A ülkesine göre daha çok artırıyorsa bu durumda A ülkesinin para birimi değer kazanacaktır.
• Enflasyon Oranlarındaki Farklılıklar: Varsayalım ki Türkiye’nin enflasyon oranı ABD’deki enflasyon oranından daha az, işte bu durumda TL’nin değerinin artıp doların da TL karşısında değer kaybetmesi beklenir.
• Gelir Artışı: Varsayalım ki Türkiye’deki vatandaşların geliri azaldı. İşte bu durumda diğer ülkelerden (örneğin ABD’den) mal ve hizmet alımı düşmeye başlayacaktır. Bu durumda ABD dolarında bir arz fazlası meydana gelecektir. İşte bu nedenle ABD Doları değer kaybederken Türk Lirası değer kazanacaktır.
• Yabancı Yatırımlar: Bir ülkeye yabancı yatırımların artması ülkenin para biriminin de değer kazanmasını sağlayacaktır.

Doların yükseliş nedenlerini sıralamış olduğumuz dolar ne zaman yükselir adlı başlıklı makaleyi okuyarak dolar fiyatının neden yükseldiğini öğrenebilir ayrıca dolar fiyatında yaşanan yükselişlerin ülke ekonomisine etkilerine dair fikir sahibi olabilirsiniz.