Insider Trading Nedir, Yasak mı? İnsider Trading Örnekleri

Bilgi suistimali olarak da bilinen İnsider Trading, yatırımcıların bilmesi gereken kavramlar arasındadır. Piyasadaki yasa dışı manipülasyonlar ve bilgi sızdırma olayları ciddi yaptırımlara sebep olabilmektedir. Bu yazımızda Insider Trading nedir, yasak mı sorularını yanıtlayarak İnsider Trading örnekleri hakkında bilgi verdik.

Insider Trading Nedir?

Insider trading, şirketlerin henüz kamuoyuyla paylaşmadığı bilgilere içeriden erişen kişilerin menkul kıymet alıp satması işlemidir. Yasal olmayan biçimde şirketlerin bilgilerini içeriden öğrenenlerin ticaretini ifade eder.

Insider trading suçu, şirketlerin bilgilerini halka açmadan önce şirketteki kişi veya grup tarafından kullanılmasını içerir. Belirli raporlara ulaşan, kamuoyuyla paylaşılmamış bilgileri edinen kişiler bunları dağıtarak çıkarları doğrultusunda kullanabilmektedir. Hisse senedi ya da diğer menkul kıymetlerin satın alınması, dışarıya satılması yasal olmayan bir uygulamadır.

Insider Trading Yasak Mı?

Haksız kazanç elde edilmesine yol açan insider trading yasaktır. Ülkemizde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) , diğer ülkelerde de ilgili düzenleyici kurum ve kuruluşlar bu tür eylemlerin önüne geçilmesini ve tespitini sağlar.

İnsider trade uygulaması hem şirketin değerini hem de yatırımcıların piyasalara olan güvenini, piyasanın şeffaflığı ve bütünlüğünü olumsuz etkiler. İçeriden bilgi edinilerek haksız kazanç sağlanması etik ve hukuk kurallarına uygun olmadığından bu yatırım türü tavsiye edilmez.

Insider Trading Cezası

Piyasadaki ihlallerin, eylemin tespit edilmesi durumunda insider trading cezası uygulanır. Bilgi suistimalinin tespit edilmesi durumunda hapis ve adli para cezası uygulanmaktadır.

Sermaye piyasasını denetleyici ve düzenleyici kurumlar insider trading suçu kapsamında çeşitli kontrol mekanizmaları kullanır. Ülkemizde bu işlemleri yürüten SPK insider trading cezası olarak üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası uygulanmasını öngörmüştür. Kimi zaman bu yaptırımların her ikisi de uygulanır.

Insider Trading Örnekleri

Şirket hakkındaki bilgiler dışarı sızdırılarak manipüle edilebilir, yatırımcılar yanlış yönlendirilebilir. Insider trading suçu, üst düzey yöneticiler ve ünlü isimler de dahil olmak üzere birçok kez işlenmiştir. Adli para cezası ya da hapis cezası uygulanan bazı insider trading örnekleri şunlardır:

1. Scott London

Hollanda merkezli KPMG şirketi, finansal danışmanlık ve vergi denetimi yapan uluslararası bir kurumdur. Şirkette muhasebeci olarak çalışan Scott London dışardan bir yatırımcıya şirketten bilgiler sızdırarak insider trading suçu işlemiştir. Bu bilgiler için 25 bin dolar aldığı söylenmektedir.

Scott London’ ın Herbalife ve Skechers hakkında pek çok bilgiyi sızdırması KPMG şirketini zor durumda bırakarak bu firmalarla anlaşmasını sonlandırmasına sebep olmuştur. Mahkemeye çıkarılan London, suçlu bulunarak mahkum edilmiştir.

2. Brett Kennedy

Büyük çaplı bir teknoloji ve e- ticaret sitesi olan Amazon insider trading eylemine maruz kalmış şirketler arasındadır. Amazon şirketinde finansal analist olarak çalışan Brett Kennedy 10 bin dolarlık rüşvet karşılığında bilgi sızdırmakla suçlanmıştır. 2015 yılının ilk çeyrek kazançlarını halk ile paylaşılmadan önce dışarı sızdırma suçundan ceza almıştır.

3. Joseph Nacchio

Bir telekomünikasyon şirketi olan Qwest Communications International’ da CEO ve aynı zamanda yönetim kurulu başkanı olarak görev yapan Joseph Nacchio, insider trading suçundan cezalandırılmıştır. Şirketteki önemli sorunları bildiği için durumu lehine çevirerek hisse senetlerini yaklaşık 50 milyon dolara satarak kazanç sağlamıştır. 2007 yılında suçunun açığa çıkmasının ardından mahkum edilmiş ve adli para cezası almıştır.

4. Martha Stewart

ABD’ nin tanınan isimlerinden biri olan iş insanı ve yazar Martha Stewart, finans dünyasında insider trading skandalıyla yer almıştır. ImClone Systems şirketinde pek çok hisse senedine sahip olan Stewart içeriden bilgi alıp zarar etmemek için hisselerinin tamamını satmıştır. Sızdırılan bilginin kamuoyuyla paylaşılmasının ardından hisse senetleri çok kısa bir sürede düşüşe uğramıştır.

Bilgi suistimalinin ortaya çıkmasının ardından Stewart 5 ay hapis ve 2 yıl gözetim cezasının yanı sıra 30 bin dolar para cezası ödemiştir. Bilgiyi Martha Stewart’ a ulaştıran ImClone Systems CEO’ su Samuel Waskal’a ise 7 yıl hapis cezası ve 4.3 milyon dolarlık para cezası verilmiştir.

5. Raj Rajaratnam

Galleon Group şirketinin kurucusu olan Raj Rajaratnam, bilgi suistimali suçu işleyerek 14 farklı menkul kıymet dolandırıcılığı için yargılanmıştır. 2011 yılında yapılan yargılamayla komplo iddiaları ve on dört dolandırıcılık suçlamasının tamamında suçlu bulunarak cezalandırılmıştır.

İddialara göre Rajaratnam bir ağ oluşturarak halka açık olmayan bilgiler edinmiştir. Edindiği yasal olmayan bilgilerle yüksek miktarda maddi kazanç elde etti. Durumun farkına varılmasıyla 92.8 milyon dolar değerinde para cezasıyla hüküm giymiştir.