Borsadaki Şirketler İçin Ödenmiş Sermaye Ne Demektir?

Borsa ile ilgilenenler ödenmiş sermaye konusuna önem vermektedirler. Bilanço incelemelerinde bir şirketin ödenmiş sermayesinin önemi büyüktür. Yine ödenmiş sermaye farklı alanlarda yapılan incelemelerde de önem arzetmektedir.

Ödenmiş Sermaye Ne Demek?

Borsa, düzenlenmiş pazar yeri olarak nitelendirilebilecek olan aracılar vasıtasıyla satıcı ve alıcı tarafların karşılaştığı sisteme verilen addır. Borsa sisteminde alıcı ve satıcı taraflar yüz yüze gelmek durumunda değildir. Sistemde aracı olarak tanımlanan kişilerin alım satım işlemlerini gerçekleştirmesi de durumu kolaylaştıran en önemli etkenlerden biridir. Elektronik ortamda alınan talepler üzerine işlemler gerçekleştirilebilmektedir. Borsa sisteminde geçerli olan işlemler ise taraflar arasında hisse senedi, tahvil, bono gibi yatırım araçları olan konuların belirlenmiş olan kurallar dahilinde el değiştirilmesidir.

Borsada ödenmiş sermaye en genel tanımı ile sermaye sistemine tabi olan ortaklarca belirlenmiş sermayeden ödenmeyen kısmın çıkarılmasıdır. Yani buna ek olarak sermayenin ödenen kısmı olarak da nitelendirebiliriz. Borsa sisteminde şirketlerin hisse senedi satışı yaptığı sırada ödenmiş sermayenin değerinin de ortaya konması gerekmektedir. Borsadaki şirketler için ödenmiş sermaye durumunu hesaplayabilmek için o anki sermaye değerinin yaklaşık olarak 5 katı dahil edilmektedir. Buna paralel olarak şirket için oluşturulmuş olan yatırım planlarında bulunan unvan, mal varlıkları ve ek yatırımların toplamı aslında ödenmiş olan sermaye değerinin daha fazlasına denk gelmektedir.

Borsadaki Şirketler İçin Ödenmiş Sermaye Nasıl Hesaplanır?

Ödenmiş sermaye hesabı yapılırken şirketin çıkarmış olduğu hisse adedi ile hisselerin nominal değeri çarpılmalıdır. Bu çarpma işlemi yapılırken hisse nominal değeri yerine 1000 getirilmesi gerekir. Bu sayede borsadaki şirketler için olan ödenmiş sermaye değeri bu şekilde bulunabilir. Buna ek olarak hisse sayısı ve hisse nominal değerinin çarpılmasıyla hesaplanan ödenmiş sermaye değeri şirketin toplam sermayesine ya da piyasada bulunan değerine eş olmalıdır. Hisse senetlerinin satışa çıktığı dönemde şirketin sahip olduğu sermaye ve piyasasını yansıtma amacıyla borsada ödenmiş sermaye kısmı yayınlanır.

Hesaplama yapılırken tam olarak şu değerler kullanılır; Ödenmiş Sermaye = Hisse Sayısı X Hisse Nominal Değeri. Bunlara paralel olarak sermaye yedeklerinin de bilinmesi gerekmektedir. Borsada şirket hisselerinin satışları ya da elde kalması gibi datalar, sermaye hareketleri olarak geçen hesaplama türü ile bulunmaktadır. Bu hesaplama sayesinde sermaye yedekleri ortaya çıkmaktadır. Sermaye yedeklerinin hesaplanabilmesi için kullanılan yöntemler ise şu şekildedir;

• 520 Hisse Senetleri İhraç Primleri Hesaplaması
• 521 Hisse Senedi İptal Edilmesi Kar Hesaplaması
• 522 Maddi Duran Varlıkların Tekrardan Değerleme Artış Hesaplaması
• 523 İştirakler Yeniden Değerlendirme Artış Hesaplaması
• 524 Maliyet Artışı Fon Hesaplaması
• 529 Diğer Sermaye Yedeği Hesaplamaları

Yedek sermaye durumundan sonra ise kar yedekleri de hesaplanmalıdır. Kar yedeklerinin hesaplanması ile şirketlerin kazanmış olduğu kar oranının, ilerleyen süreçlerde ortaya çıkabilecek olan risklere karşı dağıtılması takip edilebilecektir.  Kar değeri dağıtımı ise şirketin kendisine bırakılarak gelecekte oluşabilecek olan riskleri azaltır. Borsadaki şirketler için ödenmiş sermaye değerine ek olarak belirlenen kar yedekleri hesaplamasında kullanılan kanallar ise şunlardır;

• 540 Yasal Yedekler Hesaplaması
• 541 Statü Yedekleri Hesaplaması
• 542 Olağanüstü Yedekler Hesaplaması
• 548 Farklı Kar Yedekleri Hesaplamaları
• 549 Özel Fon Hesaplaması

Bir önceki yazımızda borsa yatırımcıları için önem arzeden başka bir konuya değindik. Favök nedir başlıklı konumuza inceleyerek bu konuda da kendinizi geliştirebilir ve bilgi sahibi olabilirsiniz.