2020 yılında koronavirüs pandemisi ile beraber artık ekonomiye çok daha fazla dikkat eder olduk. Bir çok insan yatırım dünyasına yeni giriş yaparken, ekonominin temel kavramları ile de yeni yeni tanışmaya başladılar. Bu kavramlardan bir tanesi de enflasyon oldu. Tüm dünya enflasyon üretmeye çabalarken Türkiye enflasyonu düşürme yolları arıyor. Peki bu enflasyon nedir, neden bu kadar önemli, ne işe yarıyor? İşte tüm detaylar yazımızda.
Enflasyon Nedir?
Enflasyon kavramı, bir ekonomideki ürün ve hizmet fiyatlarının yükselme oranlarının bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Enflasyon, imalat maliyetlerindeki artışın ardından hammadde gibi sebepler ile ortaya çıkabilmektedir. Mal ve hizmetlere dayalı talep artışı, tüketicilerin satın alma taleplerinin artması ile birlikte enflasyona yol açabilmektedir. Bundan dolayı da bazı firmalar, mallarına dayalı isteğin artmasının bir sonucu olarak da daha fazla ücret isteyerek enflasyondaki haklarını alırlar.
Enflasyon; ihtiyaç temelli masraflar yani, konut, gıda, kamu hizmetleri gibi, kozmetik, otomobil gibi diğer masraflar dahil olmak üzere hemen hemen tüm mal ya da hizmetlerde ortaya çıkabilmektedir. Eğer ki ekonomide enflasyon normal bir durum haline gelirse, ileriye yönelik olarak enflasyon beklentisinin tüketiciler ve firmalar tarafından artması endişelere neden olur.
Bu durumda enflasyonun endişe kaynağı olması oldukça olağan bir şeydir. Bunun nedeni de enflasyonun kenarda bulunan biriktirilmiş paranın ilerleyen günlerde daha az değerli olacağının bir göstergesi olacağıdır. Enflasyon, tüketicilerin satın alma yeteneğine zarar verir ve böylece de emekliliklerine dahi olumsuz etki yaratması an meselesidir. Mesela, bir yatırımcı hisse senedi yatırımlarından %5 oranında gelir elde emişse ve %3 oranında bir enflasyonuna sahipse, yatırımcı yalnızca %2 oranında kazanç elde etmiş olur. Peki enflasyonu neler yükseltir? İsterseniz bunlara bir göz atalım.
Enflasyon Çeşitleri ve Enflasyonu Yükselten Faktörler
Bir ekonomide birçok faktöre enflasyonun yükselmesine neden olur. Genellikle bu faktörler 4 ana başlık altından toplanmaktadır:
Maliyet Enflasyonu
Hammadde gibi imalat maliyetlerindeki yükseliş sebebi ile fiyatlar artış gösterdiğinde maliyet enflasyonu gerçekleşir. Yüksek imalat maliyelerinden ötürü istek yükselir ancak talep değişmez. Bunun sonucunda da ek imalat maliyetleri, ürünlere daha yüksek fiyatların biçilmesine neden olur. Üstelik, bazı firmalar özel müşterilerini cezbetmek amacı ile ürettikleri ürünleri arttırabilir. Bu artış da maliyet enflasyonuna neden olacaktır.
Talep Enflasyonu
Tüketicilerin bir mal ya da hizmet için talebin artması ile birlikte talep enflasyonu oluşmaktadır. Bilindiği üzere ekonomide ürüne olan talep arttıkça ürünün fiyatı da artar. Böylelikle talep enflasyonu gerçekleştirilmiş olur.
Gayrimenkul Piyasası
Ekonominin büyümesi ile konutlara olan talep de artmaktadır. Böylece de konut fiyatları da yükselmektedir. Bu durum yalnızca gayrimenkul sektörünü değil, kreşte, çelik, çivi gibi konutları ilgilendiren sektörleri de etkilemektedir. Bu durumda konutlara olan talep arttıkça, belirttiğimiz sektörlere de talep artacağından dolayı fiyatlar da yükselmektedir.
Parasal Genişleme Politikaları
Hem işletmeler hem de tüketiciler için gelir miktarını arttıran parasal genişleme politikaları, devlet tarafından uygulanmaktadır. Eğer ki devlet vergiyi keserse, işletmeler bu kesintiyi sermayesini iyileştirmek, çalışanlara tazminat ya da işe alımları için harcayabilmektedir. Bu durumda tüketiciler de daha çok ürün satın alabilmektedir. Yine burada da sonuç olarak, mal ve hizmetlere talep artması ile birlikte fiyatları da artmaktadır.
Bu yazımızda enflasyon ile ilgili merak edilenleri anlattık. Şu an için enflasyonu düşürmenin en bilindik yollarından ve Türkiye’de de uygulanan yöntemlerinden biri faizdir. Faiz arttıkça enflasyonda gerileme yaşanması beklenebilir. Bu bizim gibi dövize bağlı ülkeler için geçerlidir.
Bir yanıt bırakın