Kapitalizm Nedir, Kapitalizmin Tarihi

Hemen hemen her yerde sıkça duymakta olduğumuz ancak bir çoğumuzun tam anlamı ile ne demek olduğunu bilmediğimizi düşündüğümüz kapitalizm hakkında detaylı bir makale oluşturmak istedik. Kapitalizm nedir, kapitalizm tarihi nasıl gelişmiştir, kapitalizm hakkındaki görüşler nelerdir gibi soruların cevaplarını bu makalemizde bulabileceksiniz.

Kapitalizm Nedir ?

Kapitalizm, serbest piyasa ekonomisini savunan ve üretim araçlarının özel mülkiyetine ve bunların kar amacıyla işletilmesine dayanan ekonomik sisteme denmektedir. Bu ekonomik sistemde, üretim araçları kişisel aktörlerindir ve bu kişiler tarafından işletilmektedir. Bu işletme neticesinde çıkan ürünler kâr elde etme amacıyla üretilirler. Arz talep dengesinin serbestçe ve herkesin yararına olacak şekilde belirlendiği sistem de denilebilir.

Bir diğer bakış açısıyla Kapitalizm, insanların hayallerini, ideallerini para karşılığı satın alınabilecek her şeyin ve değeri parayla ölçülebilen her şeyi para sayesinde yapabilmenize olanak tanıyan bir sistem de denilebilir. Üretim mallarının özel kişilerin mülkiyeti olması neticesinde bu üretim mallarını maksimum kar elde etmek amacıyla satmaları kapitalizmin en büyük özelliğidir.

Toplumsal olarak insan doğasına uygun olduğunu savunan ve aykırı olduğunu savunanlar hemen hemen eşittir. Artık küreselleşmenin de getirdiği bir olguyla insanlar paraları yönetiyor ve hatta ülkelerin bile iç işlerine karışarak lobi faaliyetlerinde bulunabiliyor. Kapitalizm sürekli ihtiyaçların karşılanmasını gerektiği bir sistemdir. Bir iş, ardından yiyecek ihtiyacı ve kendini daha iyi bir hayata götürmek için daha fazla çalışmanızı gerektirecek bir sistem.

Kapitalizmin merkezindeki özellikler aslında doğasında olması gereken özellikleri kapsar. Bunlar özel mülkiyet, sermaye birikiminin olması, ücretli bir şekilde emek alımı, gönüllü takas, fiyat sistemleri ve rekabetçi pazar koşulları içerir. Üretim faktörleri ve alınacak kararlar genel olarak bu üretim faktörü sahibinin elindedir.

Kapitalizmin Tarihi

Bazı durumlarda ilk çağlara kadar uzansa da, orta çağ’da da tüccarların kapitalizmi de görülmektedir. Özellikle feodalitenin yıkılmasının ardından 16. yüzyılda oldukça kurumsallaşmış ve sistematikleşmiş bir sistem haline geldi. Tüm dünyaya özellikle İngiltere tarafından yayılmış ve yaygınlaştırılmıştır. Klasik ekonomide özellikle Adam Smith’in etkisi büyüktür. Görünmez el metaforu, kişisel olarak oluşan çıkar isteğinin toplumlar üzerinde de istemsiz bir biçimde en üst düzeyde ortak bir yarar sağlayacağını düşünmektedir. Piyasanın en adil ve etkili hakem olacağını dile getirmiştir. David Ricardo, Ekonomi Politik ve Vergi Prensipleri (1817) kitabında da Adam Smith’e atıfta bulunarak karşılaştırmalı üstünlükler kuramını açıklayarak bir ürünün üretilmesinde en az maliyet hesabının yapılması iki taraf için de faydalı olacağını belirtmektedir.

Kapitalizme Karşı Görüşler

Kapitalizme en büyük karşıt görüşü Karl Marx vermiştir. Marx sosyalizmin temellerini attığı teorisinde emek sermaye ilişkisini irdeler ve Marksizmi üretimi kontrol eden yönetici sınıf ile emeği sağlayan mülksüz işçi ve emekçi sınıfın arasındaki sınıf savaşını inceler. Burjuvazi ve proletarya geriliminin başında da devletlerin yönetici sınıf tarafından idare edildiğini ve sınıfın çıkarları doğrultusunda gidildiğinden sistemin kendi sonunu kendisinin getireceğini belirtmektedir.

Okuyuculara Sorular

Değerli okuyucularımız, sizlerde kapitalizmin tanımını konu altına kendi yorumlarınızla birlikte yapabilir, kapitalizmin yararları veya kapitalizmin zararlarını paylaşabilir diğer okuyucular ile kapitalizme dair fikri düşüncelerinizi konu altından paylaşabilirsiniz.