Menkul Kıymet Nedir, Menkul Kıymet Yatırımları, Çeşitleri ve Özellikleri

Menkul kıymetler, taşınabilir yatırım araçlarıdır. Menkul kelimesinin ‘farklı yere taşınabilir mal’ anlamından gelen Menkul Kıymetler, değerli ve taşınabilir evraklar anlamına gelmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu’ndan alınan izinler sayesinde çıkarılabilen bu evraklar belli bir tutarı temsil eder ve satın alan kişiye ortaklık ya da alacak hakkı sağlarlar. Sermaye Piyasası Kanunu’na göre bazı belgeler menkul kıymet sayılmamaktadır, bunlar; mevduat sertifikaları, finansman bonoları, A tipi haricinde kalan yatırım fonlarının katılma belgeleri ve malikler tarafından düzenlenen opsiyon senetleridir. Sizin için aşağıda menkul kıymet özellikleri ve menkul kıymet çeşitleri konularına değinip; menkul kıymetlere nasıl yatırım yapılır? Sorusunu cevapladık.

MENKUL KIYMET ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Kanunen değerli evrak niteliği taşıyan bu belgeler, yatırım amacı ile alınmaktadır. Yalnızca bir adet ticari ilişki için çıkarılmayan menkul kıymetler çok sayıda ihraç edilir; bu noktada halka arz edilen kitle senedi olma özelliği de taşımaktadırlar. Çok ya da az devamlılık talep eden, alacak veya ortaklık haklarını temsil eder. Menkul kıymetler nama ve hamiline yazılı olabilmelerinin yanı sıra satın alan kişiye dönemsel getiri sağlamaktadır.

MENKUL KIYMET ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Sermaye Piyasası Kurulu Kanununa göre menkul kıymet sayılan belgeler şu şekildedir; hisse senetleri, tahvil ve intifa senedi, kar ve zarar ortaklığını gösteren belgeler, tertip halinde çıkarılmış olup 2 yıl veya daha uzun vadeli ipotekli borç ve irat senetleri. Bu kapsamda menkul kıymet olarak nitelendiren pek çok yatırım aracı bulunmaktadır, bunlar; varlığa dayalı menkul kıymetler, tahviller, hazine bonoları, finansman bonoları, gayrımenkul sertifikaları, banka garantili bonolar, gelir ortaklığı senetleri ve yatırım fonu katılma belgeleri menkul kıymet çeşitleri arasında sayılabilir.

MENKUL KIYMETLERE NASIL YATIRIM YAPILIR?

Menkul kıymetlere yatırım yapmak için öncelikle yatırım aracı seçilmelidir. Aşağıda çeşitli menkul kıymetlere nasıl yatırım yapılabileceğini açıkladık.

1-) Gelir Ortaklığı Senetleri:

Kamu malı sayılan baraj, köprü, elektrik santrali, karayolu ve demiryolu gibi alanlarda kullanılmaktadır. Kamu kuruluşlarının kısa veya uzun vadeli fon ihtiyacını karşılamak amacıyla çıkardıkları bu senetlerin 1 yıldan kısa süreli olanlarına hazine bonosu, uzun vadeli olanlara ise devlet tahvili denmektedir. Yatırımcılar, sunulan alanlardaki gelirlere ortak olmak amacıyla çıkarılan senetlerden pay elde ederler. Ancak bu senetler aracılığıyla yapılacak ortaklık, yönetime katılma hakkı sağlamaz. Vergi avantajı ve teminatı olarak kullanılabildiği gibi devlet bütçesine de katkı sağlamaktadır.

2-) Varlığa Dayalı Menkul Kıymet:

Sermaye Piyasası Kurulu’nda alınacak izin karşılığında çıkarılan bu kıymetli evraklar; konut kredileri, tüketici kredileri, finansal kiralamadan ve ihracattan doğan alacakları kapsamaktadır. Bankalar ve finansman şirketler aracılığıyla çıkarılan banka garantili bonolar, sermaye piyasasına katkı sağlamak ve girişimcilere gelir kaynağı sunmak için çıkarılır. Banka bonolarında yatırımcılar ortaklık değil sadece alacak hakkı elde ederler.

3-) Hisse Senetleri:

Sermaye şirketlerinin ortaklarına paylarını belgelemek için verdikleri bu kıymetli evraklar, halka arz işlemleriyle elde edilir. Mülkiyeti ve ortaklığı temsil eden hisse senetleri, borsada en çok işlem gören yatırım aracıdır. Yatırımcılar hisse senetleri aracılığıyla şirketin kar ve zarar oranlarına ortak olurlar.